Tandheelkunde

Naast vaccineren, hoefverzorging en wormonderzoek is de gebitsverzorging een zeer belangrijk onderdeel van de preventieve zorg voor het paard. Bij Medisch Centrum voor Paarden - De Hofstede wordt de tandheelkundige zorg verleend door paardendierenarts Annette Dijkstra. Zij heeft zich toegelegd op de tandheelkundige verzorging van het paard en is aangesloten bij de NVVGP.

Als er geen eet- of rijtechnische problemen zijn wordt de noodzaak van een gebitsbehandeling met de mondinspectie bepaald. Om het volledige gebit te kunnen inspecteren wordt er gebruik gemaakt van een mondsperder. Dit wordt uitgevoerd onder een lichte sedatie om onnodige stress te voorkomen en de veiligheid te waarborgen. Daarna kan er een volledige gebitsbehandeling uitgevoerd worden waarbij de scherpe punten en haken van de kiezen gevijld worden en het gebit volledig uitgebalanceerd wordt. Wij beschikken op de kliniek ook over de apparatuur om gespecialiseerde tandheelkundige ingrepen uit te voeren. Wij maken gebruik van de moderne apparatuur van PZ - Dental technik. Tijdens de behandeling wordt er altijd tijd gemaakt voor uitleg over de afwijkingen in het gebit van uw paard. Als de behandeling is voltooid krijgt u ook een advies specifiek gericht voor uw paard.

Wolfskiezen

Deze kleine kiezen zonder functie zitten meestal voor de eerste kiezen in de bovenkaak. Tussen de leeftijd van 6 tot 18 maanden komen deze kiezen door. Ze zijn meestal kleiner dan twee centimeter maar kunnen ook groter zijn in formaat. 80 á 90 % van de tweejarige paarden hebben wolfskiezen. Bij een groot percentage van de paarden komen de wolfskiezen los tijdens het wisselen waardoor we maar bij 15 tot 25% van de volwassen paarden wolfskiezen zien zonder dat ze een eerdere gebitsbehandeling hebben gehad. Wolfskiezen kunnen problemen geven tijdens het rijden met bit. Dit is echter niet altijd het geval, zeker niet wanneer de kiezen strak tegen de eerste kies aan liggen. Paarden die last hebben van wolfskiezen zullen dit laten zien door middel van hoofd schudden tijdens het rijden en slecht het bit aannemen. Daarom is ons advies om het gebit eerst te laten controleren voor de eerste ervaring met het bit. Met behulp van lokale verdoving en sedatie kunnen de wolfskiezen verwijderd worden. Tijdens deze ingreep wordt het tandvlees rondom de tand los gemaakt zodat de kies uit de tandkas verwijderd kan worden.

EOTRH

Deze afkorting wordt gebruikt voor de aandoening Equine Odontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis en betrekt zich meestal tot de voortanden van oudere, koudbloedpaarden. Soms worden ook de ruinentanden en/of de eerste kiezen aangetast. EOTRH ontwikkelt zich langzaam van de buitenste snijtanden naar de binnenste snijtanden. De wortels van de snijtanden lossen geleidelijk op. Tegelijkertijd vormt er een grote hoeveelheid cement rondom de wortels wat pijn veroorzaakt in het kaakbot. Paarden met EOTRH kunnen de volgende symptomen laten zien:

• Grote hoeveelheden tandsteen op de tanden;
• Moeilijk doorbijten van hard voedsel, bijvoorbeeld een dikke wortel;
• Speekselen;
• Onaangename geur uit de mond;
• Roodverkleuring van het tandvlees in combinatie met teruggetrokken tandvlees, in een verder gevorderd stadium kan dit in combinatie met pus fistels;
• Verdikkingen van de snijtanden ter hoogte van de wortels;
• Loszittende snijtanden.

De oorzaak van de aandoening EOTRH is helaas niet bekend. Door middel van röntgenfoto's kunnen de snijtanden in beeld gebracht worden en eventueel EOTRH gediagnosticeerd worden. Helaas is er geen therapie beschikbaar die het proces kan stoppen of genezen. Onze ervaring is wel dat als de binnenste snijtanden nog onaangedaan zijn het verwijderen van de buitenste snijtanden het proces kan vertragen. Doordat deze aandoening zeer pijnlijk is voor het paard worden de aangedane snijtanden verwijderd. Dit is de enige manier om het paard pijn vrij te krijgen. Het verwijderen van de aangedane snijtanden kan uitgevoerd worden bij het staande paard met behulp van sedatie en lokale verdoving.

Diastasen

Diastasen is een term die gebruikt wordt om ruimtes tussen kiezen en/of tanden te beschrijven. In deze ruimtes kan voer gaan ophopen wat voor tandvleesontsteking kan zorgen. Bij een gezond paardengebit zijn er geen ruimtes aanwezig tussen de opeenvolgende elementen. Tijdens het eten kan er voer in de ruimtes gedrukt worden, dit blijft vaak vast zitten waardoor dit gaat rotten. Dit rottende voer zorgt voor een ontstekingsproces van het tandvlees, daardoor zal het tandvlees zich gaan terugtrekken. Dit geeft de bacteriën de kans om verder de tand en tandkas te infecteren waardoor soms, in erge gevallen, de aangedane kies en/of tand los komt te zitten.

Diastasen ontstaan vaak door hoogteverschillen tussen de kiezen. Als gevolg van een ongelijke druk in het gebit gaan kiezen scheef op elkaar staan en ontstaan er ruimtes tussen de kiezen. Een andere veelvoorkomende oorzaak van diastasen zien we vaak bij jonge paarden tot 3-jarige leeftijd. Deze paarden hebben een verstoring tijdens het wisselen en/of het doorkomen van de permanente kiezen. Paarden met diastasen kunnen de volgende symptomen laten zien:

• Hoofdschudden
• Proppen maken
• Traag ruwvoer eten of stoppen met ruwvoer eten
• Hamsteren
• Stinkende geur uit de mond
• Slecht verteerde mest
• Vaak hebben deze paarden vooral problemen met het opnemen van ruwvoer.

Grazen en krachtvoer eten deze paarden goed. De diagnose van diastasen kan alleen gemaakt worden door het gebit uitgebreid te bekijken, zo nodig met een spiegel. Daarna zal er afhankelijk van de ernst, locatie en vorm een passende therapie voor de diastase gezocht worden. De diastasen worden altijd eerst schoongemaakt. Het rottende voer wordt verwijderd met behulp van de handen, een probe en zo nodig een dentale hoge druk spuit. Zo nodig worden de ruimtes gevuld met twee componenten rubber. Hierdoor wordt de diastase afgesloten en kan het ontstoken tandvlees tot rust komen. In ernstige gevallen kan het voorkomen dat de aangedane kies en of tand al zo los zit dat deze verwijderd moet worden. Het allerbelangrijkste is dat het paardengebit terug in balans gebracht wordt zodat de druk op de kiezen gelijk is. Hierdoor kunnen de schoongemaakte diastasen genezen en zullen er geen nieuwe diastasen ontstaan. Afhankelijk van de ernst van de diastasen zal de dierenarts een aangepast rantsoen met u doorspreken.